Во преведувачкиот ум
Ако го отворите умот на еден преведувач и се загледате во него, секогаш ќе забележите одредени работи, независно од која возраст, националност или култура е.
Прво, ние сме луѓе кои сакаат јазици и имаме совладано најмалку еден странски јазик – во некои случаи, многу повеќе. Подеднакво сме заљубени во пишувањето и комуникацијата, се гордееме што нѐ бидува со зборови – ние сме луѓе кои изработуваат документи и листи со податоци, содржини и ракописи, пораки и повеќе од тоа, а зборовите се нашите алатки.
За разлика од толкувачите, кои работат со говор, тишината кај нас ја прекинуваат само тастатурата и текот на мислите.
-1.png?width=300&name=Untitled%20design%20(1)-1.png)
Со тоа што сме изложени на најмалку две култури, ние сме и отворени луѓе, свесни дека секогаш има повеќе начини да се анализира нешто.
Може да нѐ сметате за трагачи по информации. Бескрајно сме љубопитни, страсни читатели сме, вљубеници сме во истражување за нашите текстови, како и во учењето додека работиме. Дефинитивно сме луѓе какви што би сакале во тимот за квиз во локалниот паб. Често сме специјализирани за неколку одбрани полиња.
Ние сме перфекционисти и посветени сме на деталите. Професионално, тоа е вистинска дарба, но понекогаш може да биде проблем да се стиши тоа.
Тоа сигурно го знаете ако некогаш сте гледале мени во ресторан или пак сте гледале филм со превод заедно со преведувач. Сигурно сте забележале како се посветуваме на секоја најдена грешка. За нас тоа е симпатична особина. Можеби за вас не е баш симпатична, но е дел од пакетот!
Да зборуваме за технологијата
Се разбира, како и секоја индустрија во XXI век, преведувањето се менува на секакви начини поради технологијата што се развива. Ги нема веќе времињата што ги паметиме со носталгија, кога сме добивале документи по пошта и сме ги пишувале преводите на машина за пишување и сме користеле коректор.
Денешните преведувачи се разбираат од технологија и знаат како да го извлечат најдоброто од компјутерите за да ја сработат својата работа брзо, ефикасно и точно.
Користиме електронска пошта за примање и праќање на нашите текстови, а интернетот ни е од суштинска важност за истражувањето.
.png?width=300&name=Tech%20Talk%20(1).png)
Веќе над две децении преведувачите користат алатки за преведување со компјутерска помош (CAT) за поделба и организирање на текстовите, како и за складирање преведувачки мемории, од поединечни зборови до цели реченици.
Сигурно сите сте слушнале за Google Translate (GT), и веројатно ви е познато дека е озлогласен по лошиот квалитет, а сепак истовремено претставува своевидно чудо. Ако сте баба Унгарка која комуницира со својата внука Ирка, тогаш GT е многу корисен за да ја пренесете суштината на пораката. Машинскиот превод (МТ) може да им помогне и на преведувачите во намалување на обемот на работата, голтајќи текстови и исфрлајќи ги во една форма или друга (квалитетот зависи од јазикот). Тука често почнува работата на човечкиот преведувач – кој внесува течност и стил во тоа што го создала машината (што во професијава е познато како „пост-уредување“).
Новата синергија помеѓу луѓето и компјутерите значи дека сѐ повеќе содржина се преведува побрзо од кога било досега.
Сепак, има многу преведувачи кои не сакаат да си имаат работа со машински преводи и тврдат дека така се создаваат повеќе проблеми од решенија. Сѐ зависи од текстот, тематиката, комбинацијата на јазици и софтверот што се користи. За креативен превод или маркетиншки или пак книжевен, машинскиот превод сѐ уште е практично неупотреблив.
Независно од тоа, софтверот може да го користиме за организирање титлови, за читање на преводите на глас (преточување текст во говор), за проверка на граматика и правопис, за професионално форматирање документи, управување со базата на податоци за клиентите и продажбите, следење на работниот тек и наплата.
Со други зборови, на технологијата гледаме како на пријател, а не непријател. Таа ја зголемува продуктивноста и оттаму и приходот, но засега нејзината улога е јасно дефинирана. Со други зборови, не седиме ноќе со ококорени очи од страв дека доаѓа денот кога ќе нѐ заменат со роботи...
Сѐ во еден работен ден
Прашајте кој било преведувач што му треба за да си ја сработи работата, и ќе ви каже: компјутер опремен со разните технологии што ги споменавме. Можеби и по некоја старомодна книга. Многу кафе или чај. И за крај, некои би додале и мачка или куче.
Ова е самотно занимање. Но на повеќето од нас тоа ни одговара. Меѓу нас има од повлечени до отворени, како и од сите степени помеѓу, но нашата вистинска страст е за зборовите и за она што можеме да го направиме со нив.
За најпопуларните јазици (шпански, француски, германски, јапонски итн.), повеќето од нас преведуваат само од нив на својот мајчин јазик, бидејќи нашето познавање на странскиот јазик може да е одлично, но ретко е совршено. За други јазици, како виетнамски, унгарски, хауса (Нигерија), тагалошки (Филипини) или кечуански (Перу), локалните преведувачи работат во двете насоки.
Знаеме да работиме со преведувачки агенции или директно со клиенти. Како и да е, сѐ почнува со текстот. Тој може да биде во секаква форма и големина, од слоган од 3 збора до дисертации од 100.000 зборови.
Но секако, секој текст треба да биде од тематика со којашто лесно можеме да се справиме. Ретко кој медицински преведувач би се нафатил на правен текст или обратно. Има технички, научни, креативни, уметнички, книжевни и академски преведувачи, меѓу другите категории. Секој од нас тежнее кон одредени специјализирани области.
Го отвораме текстот, го разгледуваме и истражуваме, а потоа почнуваме со нашата сакана работа – да ги стокмиме тие идеи со јазик што секогаш одѕвонува јасно и природно, а понекогаш и потпевнува.
Следно ни е прегледувањето на текстот, проверката, поправањето, повторната проверка, поставувањето прашања за нашите клиенти, и завршните дотерувања на готовиот производ. Мачна работа е, но она што доаѓа од нашите бироа мора да биде совршено. Тоа е барем случај за професионалци со самопочит, макар што достапноста на лоши преводи ширум светот навестува на тоа дека не секој се придржува до таквиот перфекционизам!
Истовремено, како хонорарци и сопственици на мали бизниси, треба да бидеме спремни на сѐ. Во секое време може да ни дојдат разни текстови, и тоа некогаш повеќе наеднаш, од нашите разновидни клиенти, секој со различен рок, а понекогаш дури и во различни часовни зони.
Можеби работиме со различна брзина – но секој од нас мора да знае колку можеме да завршиме за еден час или еден ден.
Стручни жонглери сме, и тоа во скоро секоја смисла на зборот.
И секој ден е некако различен од другите.
