เบื้องลึกความคิดของนักแปล
หากคุณล้วงลึกเอาความคิดของนักแปลมาตีแผ่ได้ จะพบว่านักแปลทุกคนมีคุณลักษณะบางประการที่เหมือนกัน ไม่ว่าเพศใด สัญชาติใด หรือมาจากสังคมใด
ประการแรก เราเป็นคนที่รักภาษาและเชี่ยวชาญภาษาต่างประเทศอย่างน้อย 1 ภาษา แต่บางคน ก็ถนัดหลายภาษา เรารักการเขียนและการสื่อสารพอ ๆ กับรักภาษา อีกทั้งภาคภูมิใจที่เราเป็น ผู้เชี่ยวชาญการใช้ถ้อยคำ นั่นคือเป็นคนที่ประดิดประดอยทำเอกสารบรรยายและเอกสารข้อมูล เรียบเรียงเนื้อหาและรังสรรค์สำนวน เขียนข่าวสาร ฯลฯ โดยใช้ถ้อยคำเป็นเครื่องมือ
นักแปลต่างจากล่ามที่ทำงานโดยใช้คำพูด ความเงียบของเรามีเพียงเสียงคีย์บอร์ดและความคิดที่โลดแล่นดังแทรกเท่านั้น
-1.png?width=300&name=Untitled%20design%20(1)-1.png)
เนื่องจากเราเกี่ยวข้องกับสังคมที่แตกต่างกันอย่างน้อย 2 สังคม เราจึงเป็นคนที่เปิดใจรับความคิดใหม่ ๆ อีกทั้งตระหนักดีว่าต่างคนก็ต่างความคิดเสมอไม่ว่าเรื่องใด
อยากให้คิดว่าเราเป็นผู้แสวงหาข้อมูล เราเป็นนักอ่านตัวยงที่มีความใฝ่รู้อย่างไม่มีที่สิ้นสุด ชอบหมกมุ่นอยู่กับการค้นคว้าหาข้อมูลที่แปลและเรียนรู้จากการทำงาน เชื่อเถอะว่าเราจะเป็นคนที่คุณอยากให้เข้ามาร่วมทีมกับคุณเวลาแข่งขันตอบคำถามความรู้รอบตัวที่ผับใกล้บ้านแน่ และเรามักเป็นผู้เชี่ยวชาญในสาขาวิชา 2-3 สาขาที่เราเลือกเรียนรู้
เราเป็นคนที่คลั่งไคล้ความสมบูรณ์แบบและใส่ใจรายละเอียดปลีกย่อยอีกด้วย ในอาชีพของเรา คุณลักษณะนี้ถือว่าเป็นความสามารถพิเศษ แต่ก็มีบ้างที่ยั้งใจไม่ค่อยอยู่
ถ้าคุณอ่านเมนูที่ร้านอาหารหรือดูภาพยนตร์ที่มีซับไตเติลกับนักแปล คุณจะเห็นเราจ้องจับผิดทุกอย่าง
เราคิดว่าบุคลิกอย่างนี้เป็นนิสัยที่น่ารักแต่คุณคงไม่ปลื้มเท่าเรา แต่ก็ช่วยไม่ได้นะ นิสัยนักแปลมาเป็นชุดแบบนี้แหละ
คุยเฟื่องเรื่องเทคโนโลยี
เช่นเดียวกับทุกอุตสาหกรรมในศตวรรษที่ 21 การแปลก็ได้รับผลกระทบสารพัดจากเทคโนโลยีที่เจริญรุดหน้า วันวานที่เราเคยได้รับเอกสารทางไปรษณีย์และพิมพ์งานแปลที่เลอะคราบน้ำยาลบคำผิดออกมาจากเครื่องพิมพ์ ซึ่งเป็นความทรงจำดี ๆ ที่ไม่หวนคืนกลับมาแล้ว
ในปัจจุบัน นักแปลสามารถใช้เทคโนโลยีได้อย่างชำนิชำนาญและรู้วิธีการทำให้คอมพิวเตอร์ผลิตงานออกมาอย่างรวดเร็ว มีประสิทธิผล และถูกต้อง
เราใช้ระบบอีเมลเพื่อรับและส่งบทแปล และอินเทอร์เน็ตมีความสำคัญอย่างยิ่งในการค้นคว้าหาความรู้
.png?width=300&name=Tech%20Talk%20(1).png)
กว่า 20 ปีแล้วที่นักแปลทั่วไปใช้เครื่องมือช่วยแปล (CAT tool) เพื่อแบ่งข้อความเป็นส่วน ๆ จัดรูปแบบการแสดงข้อความ และบันทึกคำศัพท์หรือแม้กระทั่งทั้งประโยคไว้ในหน่วยความจำการแปล
ทุกคนเคยได้ยินเรื่อง Google Translate (GT) แล้ว และคุณคงทราบข้อเท็จจริงว่า GT อาจแปล ผิดอย่างน่าตกใจ แต่กระนั้นก็ถือว่ามันเป็นสิ่งมหัศจรรย์ด้วย หากคุณเป็นคุณยายชาวฮังกาเรียนที่คุยกับหลานสาวชาวไอริช GT มีประโยชน์มากในการช่วยให้คุณเข้าใจสาระสำคัญของคำบอกเล่านั้น สำหรับนักแปล ก็เช่นเดียวกัน การแปลด้วยเครื่องแปลภาษา (machine translation หรือ MT) สามารถช่วยลดภาระงานและแปลงข้อความออกมาเป็นคำแปลในรูปแบบต่าง ๆ ได้อย่างเบ็ดเสร็จ (คุณภาพขึ้นอยู่กับภาษา) มีบ่อยครั้งที่งานของนักแปลที่เป็นมนุษย์เริ่มจากตรงนี้ – ปรับกระแสความคิดและลีลาภาษาในต้นฉบับแปลที่ผลิตโดยเครื่องแปลภาษาให้เป็นเนื้อความเดียวกัน (ในวงการนี้เรียกว่า post editing)
การประสานพลังครั้งใหม่ของมนุษย์กับคอมพิวเตอร์ช่วยให้ผลิตบทแปลได้มากขึ้นและรวดเร็วขึ้นอย่างไม่เคยมีมาก่อน
ถึงกระนั้น ยังมีนักแปลจำนวนมากที่ไม่เคยใช้เครื่องแปลภาษาเลย โดยอ้างว่า MT สร้างปัญหามากกว่าช่วยแก้ปัญหา ปัญหานี้ขึ้นอยู่กับข้อความ สาขาวิชา คู่ภาษา และซอฟต์แวร์ที่ใช้ สำหรับงานแปลแนวสร้างสรรค์ การตลาด หรือวรรณกรรม ถือว่าการแปลด้วยเครื่องแปลภาษายังไร้ประโยชน์อย่างสิ้นเชิง
นอกจากนั้น เราอาจใช้ซอฟต์แวร์เพื่อช่วยทำงานแปลซับไตเติล, อ่านออกเสียงคำแปลของเรา (แปลงข้อความเป็นเสียง), ตรวจไวยากรณ์และการสะกดคำ, จัดหน้าเอกสารสำหรับการพิมพ์ด้วยคอมพิวเตอร์แบบตั้งโต๊ะ, จัดการระบบฐานข้อมูลลูกค้าและการขาย, ติดตามงานในกระบวนการทำงาน และจัดการระบบออกใบแจ้งหนี้
พูดง่าย ๆ ว่าเราเห็นเทคโนโลยีเป็นมิตร ไม่ใช่ศัตรู เทคโนโลยีช่วยให้เราผลิตงานได้มากขึ้นและช่วยเพิ่มรายได้ แต่ปัจจุบันบทบาทของเทคโนโลยีถูกตีกรอบไว้อย่างชัดเจน กล่าวอีกนัยหนึ่งคือเราไม่ได้นอนหลับ ๆ ตื่น ๆ กลางดึกเพราะกลัวว่าหุ่นยนต์จะมาแย่งงานทำ
กิจวัตรประจำวัน
เมื่อถามนักแปลว่าสิ่งใดบ้างจำเป็นในการทำงาน พวกเขาจะบอกคุณว่าคอมพิวเตอร์ที่มีเทคโนโลยีดังกล่าวข้างต้นครบครัน หรืออาจเอ่ยถึงหนังสือกระดาษ 2-3 เล่ม ชาหรือกาแฟเยอะ ๆ บางคนก็ขอแถมเจ้าเหมียวหรือเจ้าตูบด้วย
อาชีพนี้เป็นอาชีพโดดเดี่ยว แต่ก็เหมาะดีสำหรับพวกเราหลายคน พวกเรามีทั้งบุคลิกประเภทชอบอยู่คนเดียวและชอบเข้าสังคม และบางคนก็มีบุคลิกภาพแบบประสมกลมกลืนทั้ง 2 แบบ แต่ความหลงใหลแท้จริงของเราคือถ้อยคำและการสร้างสรรค์การใช้ถ้อยคำ
ในกรณีภาษายอดนิยม (สเปน ฝรั่งเศส เยอรมัน ญี่ปุ่น ฯลฯ) พวกเราส่วนใหญ่แปลภาษาเหล่านี้เป็นภาษาแม่ ถึงแม้ความรู้ภาษาต่างประเทศของเราอาจอยู่ในระดับดีมาก ส่วนใหญ่ยังไม่ถึงขั้นสมบูรณ์แบบ ส่วนภาษาอื่น เช่น เวียดนาม ฮังกาเรียน ฮัวซา (ไนจีเรีย) ตากาล็อก (ฟิลิปปินส์) หรือเกชัว (เปรู) นักแปลที่เป็นคนท้องถิ่นแปลทั้งสองทาง
เราอาจทำงานกับบริษัทแปลหรือทำงานกับลูกค้าโดยตรง ไม่ว่ารับงานจากไหน งานของเราเริ่มจากข้อความ ข้อความเหล่านี้มีหลากหลายรูปแบบและขนาด ตั้งแต่สโลแกน 3 คำถึงปริญญานิพนธ์จำนวน 100,000 คำ
แต่แน่นอนล่ะ แต่ละข้อความต้องเป็นสาขาวิชาที่เรารู้สึกว่าทำได้อย่างสบาย มีนักแปลด้านการแพทย์ไม่กี่คนที่จะรับงานกฎหมาย นักแปลด้านกฎหมายก็เช่นเดียวกัน มีนักแปลหลายประเภท อาทิ นักแปลที่เชี่ยวชาญงานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี งานสร้างสรรค์ งานศิลปะ งานวรรณกรรม และงานวิชาการ นักแปลแต่ละคนมุ่งพัฒนาตัวเองให้เป็นผู้เชี่ยวชาญบางสาขาวิชา
เราเปิดดูข้อความ อ่านผ่าน ๆ ค้นคว้าข้อมูล แล้วเริ่มลงมือทำงานที่เรารัก เฟ้นคำเพื่อบอกเล่าความคิดเป็นภาษาที่สื่อสารได้อย่างชัดเจนและเป็นธรรมชาติเสมอ บางครั้งก็ต้องปรับให้มีท่วงทำนองด้วย
ถัดมา เราจะแปลข้อความและแก้ปัญหา ตรวจแก้ ตรวจแล้วตรวจอีก ซักถามลูกค้า และขัดเกลาถ้อยคำอย่างละเอียด แม้งานแปลเป็นการทำงานที่อาศัยความละเอียดรอบคอบมาก งานที่ออกไปจากโต๊ะทำงานของเราต้องเนี้ยบไร้ที่ติ นี่เป็นกรณีนักแปลเป็นมืออาชีพที่เห็นคุณค่าในตนเอง อย่างไรก็ตาม การแปลที่ไร้คุณภาพทั่วโลกแสดงว่านักแปลทุกคนไม่ได้ใฝ่หาความสมบูรณ์แบบเช่นนั้น
เนื่องจากเราเป็นทั้งคนทำงานอิสระและเจ้าของธุรกิจขนาดเล็กในเวลาเดียวกัน เราต้องเตรียมพร้อมรับมือทุกสถานการณ์ ข้อความที่มีลักษณะไม่เหมือนกันเลยอาจเข้ามาพร้อมกันเมื่อใดก็ได้ บางครั้งงานอาจเข้ามาเป็นชุด ๆ และส่งมาจากลูกค้าหลายราย ซึ่งแต่ละรายก็มีกำหนดส่งงานที่แตกต่างกัน บางครั้งลูกค้าไม่อยู่ในโซนเวลาเดียวกันด้วย
พวกเราอาจทำงานช้าเร็วไม่เท่ากัน แต่นักแปลแต่ละคนต้องรู้ปริมาณงานที่ตนสามารถผลิตได้ภายในหนึ่งชั่วโมงหรือหนึ่งวัน
เราเป็นผู้เชี่ยวชาญการสับหลีกงานและจัดสรรเวลาในชีวิตของเรา
ชีวิตในแต่ละวันของเรามักไม่ซ้ำกันเลย
