Bir çevirmenin zihni
Bir çevirmenin zihnini açıp baktığınız her seferde yaş, milliyet ve kültürden bağımsız olarak belirli bazı şeylerin bulunduğunu fark edersiniz.
Her şeyden önce biz, dilleri seven ve en az bir yabancı dilde uzmanlaşmış olan insanlarız, ki bu bazı durumlarda birden çok olabiliyor. Yazıya ve iletişime aşığız ve – sözcükleri araç olarak kullanarak belgeler, bilgi formları, içerikler, metin ve iletiler ve çok daha fazlasını hünerle işleyen – sözcük ustaları olarak kendimizle gurur duyuyoruz.
Sesli olarak ifade edilen sözcüklerle çalışan tercümanların aksine, sessizliğimizi bozan şey yalnızca klavye sesi ve düşüncelerin vızıltısıdır.
-1.png?width=300&name=Untitled%20design%20(1)-1.png)
En az iki kültürün etkisinde olduğumuzdan, her zaman bir şeye bakmanın birden fazla yolu olduğunun bilincinde, açık fikirli insanlar topluluğuyuz.
Bizi bilgi avcıları olarak düşünebilirsiniz. Metinlerimizi araştırmaya ve iş başında öğrenmeye düşkün olan sonsuz derecede meraklı ve hevesli okurlarız. Mahalle barlarında yapılan bilgi yarışmalarında tam da ekibinizde olmasını istediğiniz türden insanlarız. Ve aynı zamanda genellikle seçmiş olduğumuz birkaç alanda uzmanız.
Ayrıca mükemmeliyetçiyiz ve detaylara da büyük önem veriyoruz. Profesyonel açıdan bakıldığında bu gerçek bir hediye olsa da bu özelliklerimizi bazen devre dışı bırakmak da zor olabiliyor.
Bir çevirmenle birlikte bir menüye göz attıysanız veya altyazılı bir film izlediyseniz, her hataya nasıl odakladığımıza elbette şahit olmuşsunuzdur. Bizler için bu sevimli bir özellik. Öte yandan bu size hiç de sevimli gelmeyebilir; fakat bu, pakete dahil olarak gelen bir özellik!
Biraz da teknoloji konuşalım
21. yüzyılda, diğer tüm sektörlerde olduğu gibi çeviri de gelişen teknolojiden her yönüyle etkilenmiştir. Belgelerin posta yoluyla alındığı, çevirilerin daktiloda yazılıp daksille düzeltildiği günler artık geride kaldı.
Günümüzün teknoloji kurdu çevirmenleri, işlerini hızlı, etkin ve eksiksiz olarak yapabilmek adına bilgisayarlardan en iyi verimi almanın yollarını biliyorlar.
Metinlerimizi gönderip almak için eposta kullanıyoruz. Ayrıca araştırma aşamasında internet merkezi bir konumda yer alıyor.
.png?width=300&name=Tech%20Talk%20(1).png)
Çevirmenler, hâlihazırda yirmi yılı aşkın bir süredir metinlerini ayrıştırma ve organize etmede ve gerek kelime gerekse tam cümle bazında çeviri bellekleri oluşturmada bilgisayar destekli çeviri (BDÇ) araçlarını yaygın olarak kullanıyorlar.
Google Çeviri’yi (GT) duymuşsunuzdur, bununla beraber ne kadar berbat olabileceği gibi, bir o kadar da mucizevi bir şeyi temsil ettiğinin de muhtemelen farkındasınızdır. İrlandalı torununuzla iletişim kuran Macar bir büyükanne iseniz sizin için GT en azından mesajın ana fikrini anlamanıza yardımcı olması açısından faydalı olabilir. Makine Çevirisi (MT), metinleri alıp şu veya bu şekilde işleyip çıkarması sayesinde çevirmenlerin iş yükünü azaltmaya yardımcı olur (kalite, dile göre değişir). İşte tam da burada makineden çıkan ürüne akıcılık ve stil kazandırmak adına, insan çevirmenin görev alanı başlar. (Piyasada “post-editing” - son düzeltme- olarak bilinir).
İnsan ve makine arasındaki bu yeni sinerji, daha fazla içeriğin her zamankinden daha hızlı çevrildiği anlamına geliyor.
Bunun yanında, çözümden çok sorun ürettiği iddiasıyla, makine çevirisine hiç dokunmamış olan çevirmenler de vardır. Bu da tamamen metne, alana, dil çiftine ve kullanılan yazılıma bağlıdır. Makine çevirisi, yaratıcı çevirilerde, pazarlama alanında ve edebiyatta hala başarıdan uzak bir halde.
Ayrıca, alt yazıda çevirilerimizi yüksek sesle okuyup metne dökerken (konuşmadan metne), dilbilgisi ve yazım denetimi yaparken, belgeleri masaüstü yayıncılık için hazırlarken, müşteri veri tabanımızı ve satışlarımızı yönetirken, iş akışlarımızı takip ederken ve fatura hazırlarken yazılımlardan biz de faydalanabiliriz.
Başka bir deyişle, biz teknolojiyi düşman olarak değil, dost olarak görüyoruz. Üretkenliği ve dolayısıyla gelirleri artırmakla beraber şu anda rolü net olarak belirlenmiştir. Yani, bizi robotlarla değiştirecekleri günü beklerken uykusuz geceler geçirmiyoruz.
Bir çevirmenin güncesi
Çevirmenlere işlerini yapmak için neye ihtiyaçları olduğunu sorarsanız, size şunları söyleyeceklerdir: daha önce bahsedilmiş olan envai çeşit teknolojiyle donatılmış bir bilgisayar. Belki birkaç eski kitap. Sürüsüne bereket kahve veya çay. Ve son olarak bazılarımız bu listeye bir kedi veya bir köpek de ekleyebilir.
Çevirmenlik yalnız bir meslektir. Tabii ki bu durum, çoğumuz için bir sorun teşkil etmez. Aradaki tüm duraklar da dahil olmak üzere, içe dönükten dışadönüğe farklı kişilik yapılarına sahip olabiliriz; fakat gerçek tutkumuz sözcükler ve onlarla neler yapabileceğimiz.
Çoğumuz İspanyolca, Fransızca, Almanca, Japonca gibi en popüler dillerde çeviri yaparken, yabancı dil bilgimiz ne kadar iyi olursa olsun nadiren mükemmel olduğundan, bu dilleri sadece ana dilimize çeviririz. Vietnamca, Macarca, Hausa (Nijerya), Tagalog (Filipinler) veya Keçuva (Peru) gibi diğer dillerde, yerel çevirmenler her iki yönde de çeviri yaparlar.
Çeviri bürolarıyla veya doğrudan müşterilerle çalışabiliriz. Her iki durumda da bütün olay bir metinle başlar. Bunlar, 3 kelimelik sloganlardan tutun da 100,000 kelimelik bilimsel makalelere kadar farklı biçim ve boyutlarda olabilir.
Elbette ki her metin, rahatlıkla üstlenebildiğimiz bir alanda olmalıdır. Medikal çevirmenler nadiren hukuki metni kabul edecektir; aynı şekilde hukuk çevirmenleri de tıbbi çevirileri kabul etmek istemez. Bu alanlardan bazılarını adlandırmak gerekirse teknik, bilimsel, yaratıcı, sanatsal, edebi ve akademik çeviri olabilir. Her birimiz bu uzmanlıkların belli alanlarına yöneliyoruz.
Bir metni açıp şöyle bir göz gezdirdikten sonra araştırmamızı yapar ve seve seve işimize başlarız, bizimle her zaman daha açık, doğal hatta bazen de notalarla konuşan bir dilde fikirleri toparlamaya başlarız.
Metin üzerinde çalışmaya sonra başlarız, kontrol ederiz, gözden geçiririz, yeniden kontrol ederiz, müşterimize sorular sorarız ve bitmiş ürünü son bir kere daha kontrol ederiz. Masamızdan çıkan metnin mükemmel olması gerektiği için aslında çeviri zahmet isteyen bir iş. Dünya üzerinde sayısızca kötü çevrilmiş metinler olsa da mükemmel bir metin çıkarmak en azından kendine saygı duyan profesyoneller için olması gereken bir durum, zira pek fazla kişi de bu mükemmelliği aramıyor.
Serbest meslek ve küçük işletme sahibi olarak, aynı zamanda olabilecek her şey için de hazır olmamız gerekiyor. Müşteri portföyümüze bağlı olarak her an farklı türlerde metinler, farklı teslim tarihleriyle hatta bazen deste halinde ve farklı zaman bölgelerinden çevirmemiz için bize gönderilebilir.
Çalışma hızlarımız aynı olmayabilir, ama hepimiz ortalama bir saatte ya da bir günde ne kadar iş çıkaracağımızı biliriz.
Kelimenin her anlamıyla bizler akrobasi uzmanları olabiliriz.
Ve günümüz günümüze uymaz.
